Tóm tắt nội dung
Sau dịp Tết nguyên đán chính là ngày rằm tháng Giêng (Tết nguyên tiêu). Đây là ngày lễ đầu năm mới rất được mọi người quan tâm và xem trọng. Vào ngày Rằm tháng Giêng rất nhiều gia đình thường dâng lễ lên tổ tiên, lên chùa cúng dâng sao giải hạn với mong muốn giải trừ tai ách, cầu nguyện an lành… Vậy ngày Tết Nguyên tiêu có ý nghĩa như thế nào? Ngay sau đây Nội Thất nhập khẩu Luxfuni cùng bạn đi tìm hiểu.
1. Ý nghĩa của ngày Tết Nguyên tiêu
Tết Nguyên Tiêu có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới. “Nguyên” là thứ nhất, “tiêu” là đêm. Tết Nguyên Tiêu là dịp lễ tết quan trọng nên ông bà ta có câu: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.
Trong ngày lễ này, tùy vào điều kiện kinh tế và phong tục tập quán, mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng của mỗi gia đình, vùng miền có thể khác nhau nhưng đều để thể hiện tấm lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với Phật, thánh, ông bà, tổ tiên, cầu mong một năm an lành, may mắn và nhiều tài lộc.
Do vậy ngoài mâm lễ gia tiên chúng ta có thể làm một đàn lễ ngoài trời để cảm ơn Trời Đất, Thần Tiên, Phật Thánh, cùng các vị anh hùng dân tộc, không cần lễ lạt cao sang tùy theo điều kiện của mỗi gia đình mà sửa lễ.
Nếu điều kiện kinh tế hạn hẹp, chúng ta chỉ cần pha một ấm trà, vài chén rượu nhạt, hoa quả tự trồng được, mấy nén nhang với lòng thành kính.
Những điều nên làm khi cúng rằm tháng Giêng để may mắn cả năm
Mỗi vùng miền mỗi dân tộc có phong tục và các nghi lễ khác nhau. Nhưng nhìn chung, khi cúng vào rằm tháng Giêng, bạn phải lưu ý những điều sau.
2. Nên cúng vào ngày chính rằm
Để tổ chức cúng rằm tháng Giêng, mọi nhà thường cúng vào ngày 13 hoặc 14 âm lịch. Bởi vì họ chưa thu xếp được công việc hoặc cho rằng, có thể cúng rằm vào các ngày trên đều được.
Tuy nhiên, các chuyên gia phong thủy cho biết, các gia đình không nên cúng rằm tháng Giêng quá sớm hoặc quá muộn. Mà nên cúng vào ngày chính rằm tức ngày 15 tháng Giêng.
Đặc biệt cần lưu ý nên cúng rằm tháng Giêng vào giờ Ngọ để đúng với phong tục từ xưa của ông bà ta.
3. Nên làm 2 mâm cơm cúng ngày rằm tháng Giêng
Khác với các ngày rằm khác trong năm, ngày rằm tháng Giêng nhiều người cho rằng đó là thời điểm lúc Phật giáng trần. Vì thế, nhiều người Việt rất coi trọng lễ cúng rằm tháng Giêng tại nhà.
Theo đó, để chuẩn bị lễ cúng chu đáo, các gia đình nên chuẩn bị sắm lễ và làm 2 mâm cơm cúng rằm. Cụ thể, gia chủ nên chuẩn bị 1 mâm cỗ chay để cúng Phật và 1 mâm cỗ mặn để cúng gia tiên vào giờ Ngọ.
3.1. Mâm cỗ cúng Phật rằm tháng Giêng
Nhiều gia đình vẫn luôn quan niệm rằm tháng Giêng là ngày tránh sát sinh, nên ăn chay để cầu mong may mắn và giải hạn cho cả năm. Lễ vật dâng cúng thường là hoa quả, chè xôi, các món đậu và canh xào không thêm nhiều hương liệu.
Ngày nay, ở nhiều gia đình cúng rằm tháng Giêng có thêm món bánh trôi nước với ý nghĩa cầu cho cả năm mọi việc đều hanh thông, trôi chảy và hạnh phúc tròn đầy.
Cỗ cúng chay tùy loại có từ 10, 12 tới 25 món. Điểm đặc biệt trên mâm cỗ chay là sự hiện diện của các màu sắc tượng trưng cho ngũ hành. Màu đỏ tượng trưng cho hành hỏa, xanh của hành mộc, đen của hành thổ, màu trắng của hành thủy và màu vàng hành kim.
3.2 Mâm cỗ cúng gia tiên rằm tháng Giêng
Mâm cỗ cúng gia tiên thường là mâm lễ mặn, khá giống như mâm cỗ ngày Tết. Mâm cỗ mặn thường có 4 bát và 6 đĩa. Với các gia đình khá giả có thể có nhiều hơn.
+ 4 bát bao gồm bát ninh măng, bát bóng, bát miến và bát mọc.
+ 6 đĩa bao gồm thịt gà hoặc thịt lợn, giò hoặc chả, nem có thể thay bằng đĩa xào, dưa muối, đĩa xôi hoặc bánh chưng và bát nước chấm.
Theo phong tục, cúng rằm tháng Giêng phải có đôi chân giò để gia đình được sung túc ấm no, có đôi có cặp. Ở nhiều nơi chân giò có thể được thay thế bằng giò chả.
Ngoài các món mặn, mâm cơm cúng gia tiên ngày rằm còn có món xào và món canh, thường là canh ngũ sắc hoặc canh măng miến tùy theo sở thích của từng gia đình. Ở miền Nam,còn bổ sung thêm món thịt kho tàu và canh thường là canh khổ qua.
Mâm cỗ không thể đầy đủ nếu thiếu đi bát cơm tẻ, hạt cơm trắng trong đầy đặn đại diện cho sự sinh sôi nảy nở. Và tiếp nối truyền thống coi trọng nông nghiệp và quý trọng lương thực của ông cha.
Mâm cơm mặn cúng rằm tháng Giêng phải có đầy đủ các vị. Vị mặn của nước chấm, vị cay của ớt, vị chua của dưa hành và vị ngọt của bánh.
Tất cả tạo nên một mâm cỗ đủ đầy, cầu mong yên ấm an lành, xua đi những điều đen đủi có thể đến trong năm mới.
Các vật phẩm cúng khác
Ngoài những lễ cúng như trên thì cần chuẩn bị thêm các vật cúng khác gồm có:
Rượu trắng
Trầu cau
Đèn nến
Hương hoa vàng mã.
4. Dùng hoa gì để dâng lễ?
Nên mua hoa tươi để dâng bàn thờ, tuyệt đối không dùng hoa quả giả, hoa để dâng bàn thờ thường là hoa cúc vàng, cúc vạn thọ…
Các đồ dùng như bát, đĩa, đũa, thìa…để đựng các lễ cúng mặn phải sử dụng riêng biệt. Bởi, đồ thờ cúng cần phải sạch sẽ và không uế tạp.
5. Thắp hương sao cho đúng?
Khi thắp hương, người ta sẽ thắp theo số lẻ, bởi số lẻ tượng trưng cho phần âm. Do đó, bạn có thể thắp 1, 3, 5, 7 hoặc 9 nén hương trên mỗi bát hương.
Tuy nhiên, tùy vào không gian thờ cúng, nếu nhà chật, có thể thắp 3 nén cho bát hương thờ Phật. Những bát hương còn lại thì thắp 1 nén để khói hương không gây ngột ngạt và phòng tránh hỏa hoạn.
Nên đi lễ chùa cầu may, cầu an và cầu phúc sau khi cúng tại nhà
Sau khi sửa soạn mâm cỗ cúng Phật và gia tiên tươm tất tại nhà, các gia đình nên đi lễ chùa để cầu may, cầu an và cầu phúc cho năm mới được suôn sẻ.
Nhiều người cho, rằm tháng Giêng còn được xem là ngày vía Thiên quan. Bởi thế, hầu như trong ngày này, nhiều người đến chùa lễ sẽ rất đông đúc để giải trừ tai ách và cầu nguyện an lành.
6. Nên phóng sinh đầu năm
Cũng theo quan niệm của nhiều người, vào thời điểm đầu năm mới hoặc vào ngày rằm tháng Giêng, các gia đình nên phóng sinh.Việc làm này để cầu sức khoẻ, may mắn mong cả năm suôn sẻ và bình an.
Lưu ý: Không phóng sinh ồ ạt, quá nhiều hoặc tiện tay thả cho xong. Ngược lại, thuận duyên lúc nào thì sẽ thả phóng sinh lúc đó. Việc làm này cần phải xuất phát từ tâm của mỗi người.
Với những chia sẻ trên đây về vấn đề rằm tháng Giêng, hy vọng có thể giúp bạn đọc nắm được những thông tin hữu ích chuẩn bị sao cho đầy đủ.